ارزیابی و تعیین بازده ماشین‌های بوجاری بذر گندم

پس از برداشت گندم، بوجاری این محصول از ناخالصی‌ها برای تهیۀ بذر، انبارکردن محصول، فرآوری و مصرف آن از ضروریات است.  برای انتخاب نوع ماشین بوجاری که بیشترین ناخالصی‌ها را از نمونه‌های ارقام گندم پاک کند و دارای بازدهی بیشتر باشد، سه نوع ماشین بوجاری مختلف مورد آزمایش قرار گرفت تا عملکرد آن­ها روی ارقام گندم شمال خوزستان بررسی شود.  این سه ماشین عبارت‌اند از: 1- ماشین بوجاری آرماشین (AR machine) مدل5000 A.R.S، ساخت ایران؛ 2- ماشین بوجاری کیمبریا (Cimbria)، ساخت دانمارک؛ و 3- ماشین بوجاری گلدسات (Goldsaat)، مدل100  G.Sساخت آلمان.  فرآیند بوجاری کردن در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایۀ کاملاً تصادفی با چهار فاکتور: نوع ماشین (سه نوع)، میزان تغذیه (در دو سطح 70 و 95 درصد ظرفیت اسمی ماشین)، میزان باد (در سه سطح شرایط کاری تنظیم شده، کمتر و بیشتر از آن) و سه رقم بذر گندم (چمران، ویریناک و بهرنگ) با سه تکرار اجرا و پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن مقایسه شدند.  اثر این عوامل بر بازده کل بوجاری بررسی شد.  برای انتخاب الک مناسب، الک مبنا تعریف و بر همین اساس اندازه مناسب برای الک بالایی و پایینی با توجه به رقم گندم انتخاب و روی هر ماشین نصب شد.  تحلیل نتایج آماری داده‌ها نشان داد هر چهار فاکتور اثر معنی‌داری بر بازده کل بوجاری دارند و مشخص شد که ماشین کیمبریا با بازده کل بوجاری 72/86 درصد دارای بیشترین بازده و ماشین‌های بوجاری گلدسات و آرماشین به ترتیب با 59/81 و 64/80 درصد بعد از آن قرار دارند.  همچنین، جدا کردن ناخالصی‌ها از رقم بهرنگ با بازده بوجاری 31/84 درصد بهتر از ارقام چمران و ویریناک انجام گرفت.  ضمناً مشخص شد که کاهش میزان تغذیه و همچنین افزایش میزان باد، باعث افزایش بازده کل بوجاری‌ می‌شود.